Thursday, March 26, 2009

Gran Torino

gt-post

Τίτλος: Gran Torino

Σκηνοθέτης: Clint Eastwood

Παραγωγή: 2008

Το Gran Torino είναι μία καλή ταινία. Στην Ελλάδα οι κριτικές ήταν πολύ καλύτερες από ότι στο εξωτερικό, αλλά όπως είχα πει και για τον Παλαιστή, είναι το είδος της ταινίας που φαίνεται να προσελκύει τον macho αντρικό πληθυσμό (που στην χώρα μας είναι άφθονος).

Η ταινία δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο που θα μπορούσα να σχολιάσω, αλλά σε τραβάει με την απέριττη σκηνοθεσία του Clint Eastwood. Ο οποίος, παρεμπιπτόντως, είναι πολύ καλός στο ρόλο του φαινομενικά μισάνθρωπου, ρατσιστή Walt Kowalski. Δεν θα έφτανα όμως τόσο μακριά ώστε να μιλήσω για την καλύτερη ερμηνεία στην καριέρα του. Όσον αφορά τις ερμηνείες του υπόλοιπου cast είναι εντάξει: δεν πρόκειται για απαιτητικούς ρόλους άλλωστε, αφού η όλη ταινία στηρίζεται στην προσωπικότητα του Walt.

Το Gran Torino δεν φαίνεται να προσπαθεί να περάσει κάποιο μήνυμα, και αυτό είναι και το μεγάλο συν της ταινίας. Όπως ανέφερα παραπάνω, η λιτότητα με την οποία ο σκηνοθέτης σκιαγραφεί την προσωπικότητα των πρωταγωνιστών, αργά και σταδιακά, χωρίς φανφάρες και υπερβολές είναι δείγμα σκηνοθετικής ωριμότητας.

gt1

Και πρέπει να παραδεχθώ ότι η ταινία με άγγιξε σε προσωπικό επίπεδο, αφού τόσο ο χαρακτήρας του Clint Eastwood, όσο και η συμπεριφορά του, μου θύμισαν παρόμοιες καταστάσεις και ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Και σε αυτό το σημείο, θέλοντας να προσθέσω την προσωπική μου νότα σε αυτή την κριτική, να αναφέρω ότι από την αρχή της ταινίας δικαιολόγησα την αντιδραστική συμπεριφορά του κεντρικού ήρωα Walt,ο οποίος με τις συντηρητικές απόψεις του και τον ρατσισμό του ήταν απεχθής στους περισσότερους ανθρώπους. Οι τελευταίοι πιστεύοντας ότι “ζούνε κανονικά” ήταν τόσο αναμενόμενοι που δεν έκανα την παραμικρή προσπάθεια να κοιτάξουν κάτω από την επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, ομολογώ ότι αν έπρεπε κάποιος να είναι ο θύτης και κάποιος το θύμα στην ταινία, τότε σίγουρα ο Walt θα ήταν για μένα ο θύτης και οι υπόλοιποι τα θύματα ενός συμβατικού, επιφανειακού τρόπου ζωής. Στην ταινία, επίσης, γίνονται συχνά νίξεις από τον ιερέα της περιοχής ότι ο Walt αρνείτε (ή απλά δεν γνωρίζει) την πραγματική ζωή. Ουσιαστικά όμως το αντίστροφο συμβαίνει, αφού η άποψή μου είναι ότι ο Walt φαίνεται να είναι ο μόνος που βάζει την προσωπική του σφραγίδα στη ζωή που κάνει, επιλέγοντας έναν πιο ασκητικό και εκκεντρικό τρόπο ζωής.

gt2

Ναι μεν η ταινία με άγγιξε, λοιπόν, με την ανθρωπιά της, δεν παύει όμως να είναι και μελοδραματική σε πολλά σημεία. Μίλησα για ωριμότητα στον τρόπο με τον οποίο ο Clint Eastwood προσεγγίζει τους χαρακτήρες τους. Ωστόσο, η ταινία παραμένει απλοϊκή: λίγο η γλυκανάλατη –και περιττή κατά την άποψή μου- μουσική, λίγο οι flat ερμηνείες των συμπρωταγωνιστών, ο ευθύς και άκρως προγραμματισμένος τρόπος που ξεδιπλώνεται η πλοκή, το φινάλε που φαίνεται να έχει γραμμένη τη λέξη “ρουτίνα” σε κάθε πλάνο του… Επίσης, όσον αφορά το ίδιο το Gran Torino, το αυτοκίνητο του ήρωα της ταινίας Walt, έτυχε να διαβάσω ολόκληρες αναλύσεις για το τι μπορεί να σημαίνει ή να συμβολίζει. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν παίζει κανέναν ρόλο αυτός ο συμβολισμός (αν πρόκειται καν για συμβολισμό!), η ταινία θα παρέμενε η ίδια με ή χωρίς αυτοκίνητο. Δεν είναι το είδος της εγκεφαλικής ταινίας που πρέπει να κάθεσαι με τις ώρες έπειτα να κάνεις κάποια ανάλυση, ούτε ταινία με σκόπιμους συμβολισμούς και κρυμμένα μηνύματα (βέβαια κάποιοι –αυτοί που την θεωρούν σπουδαία ταινία- είναι λογικό να πιστεύουν το αντίθετο).

Μια πολύ καλή προσπάθεια από τον Clint Eastwood λοιπόν. Το Gran Torino δεν είναι η καλύτερη του ταινία (αυτή παραμένει για μένα το “Οι Γέφυρες του Μάντισον”) ούτε και η καλύτερη του ερμηνεία, είνα όμως σαφώς ανώτερη από την τελευταία του προσπάθεια ως σκηνοθέτης (Changeling). Πέρα από τις κάποιες αδυναμίες της, στο τέλος αυτό που σώζει την ταινία είναι η συναισθηματική ωριμότητα όπως παρουσιάζεται από τον σκηνοθέτη.


Προσωπική Αξιολόγηση: 5 / 11


10 comments:

  1. Θαυμάζω και εγώ την σκηνοθετική του ωριμότητα μέσω του απέριττης προσέγγισης του. Η ταινία δεν είναι από τις καλύτερες του αλλά σαφώς ξεχωρίζει από το σωρό βλακειών που μας σερβίρεται εβδομαδιαία. Το αυτοκίνητο είναι απλά η προέκταση του χαρακτήρα, δεν μπορώ να φανταστώ πιο αντιπροσωπευτική απεικόνιση του.
    Θεωρώ το Million Dollar Baby την καλύτερη δουλειά του.

    ReplyDelete
  2. Συμφωνώ μαζί σου ως προς τη σκηνοθεσία!

    Θα διαφωνήσω σε αυτό που λες περί απουσίας νοήματος; Δεν είδες ας πούμε ένα κατηγορώ στην ιδεολογική αγκίστρωση; (που είναι και πολύ παρατεταμένο φαινόμενο της εποχής μας). Το φινάλε για μένα δεν είναι ανούσιο. Ναι, με Αμερικάνικο τρόπο, αλλά ρίχνει μια γερή γροθιά στον θεσμό της οικογένειας. Οικογένεια = πρωταρχική μήτρα γέννησης ιδεολογημάτων και πνευματικών αγκιστρών.

    Τέλος, η ερμηνεία του Clint ίσως για μερικούς να μη σημαίνει τπτ. Δεν ξέρω ποια θα ήταν η δική μου άποψη αν αγνοούσα τη φιλμογραφία του ως ηθοποιός. Ωστόσο νομίζω πως είναι ο πιο αυτοαναφορικός ρόλος που θα μπορούσε να είναι! Ένα βαθύ πέρασμα στην "Εικόνα"(όπως διάβασα και σε κριτική στον ιστιοχώρο) του Clint...

    Την καληνύχτα μου.

    ReplyDelete
  3. Απίστευτο, έγγραφες σχόλιο εδώ όσο εγώ έγραφα στο blog σου μόλις τώρα!

    Δεν ανέφερα απουσία νοήματος, είπα ότι είναι απλοϊκή. Είδα την ιδεογική αγκίστρωση (και μ'άρεσε ο τρόπους που έγραψες γι αυτήν στην κριτική σου). Σχετικά με την ιδεολογική αγκίστρωση και αυτό που λες, "Οικογένεια = πρωταρχική μήτρα γέννησης ιδεολογημάτων και πνευματικών αγκιστρών"

    Είναι κάτι που το είδα χιλλιάδες φορές σε ταινία και δεν αντέχω άλλον δογματισμό. Παρόμοιες αμερικάνικες ταινίες που σατηρίζουν την ίδια την κουλτούρα τους έχω δει πολλές και πιστεύω ότι πραγματικά οι σκηνοθέτες τους λειτουργού ρατσιστικά επειδή τις προορίζουν για το αμερικάνικο μη-μυημένο κοινό που θα θεωρήσει έξυπνη την ταινία που καυτηριάζει καυτά θέματα: American Pie, Bowling for Columbine, και οι περισσότερες των Κόεν. Μόλις ανέφερα καμιά 10αριά ταινίες με το ίδιο θέμα και παρόμοια σκηνοθετική προσέγγιση σοβαροφάνειας και σαρκασμου. (Μην ξεχνάμε και το Judo πέρυσι).

    Πέραν τούτου, η ταινία δυστυχώς έχει γεωγραφικά όρια: αναφέρεται κυρίως σε ένα αμερικάνικο φαινόμενο. Αν ο σκηνοθέτης δεν περιοριζόταν στο σενάριο με τις συμμορίες, π.χ., θα μπορούσε να έχει ένα πιο ανοιχτό (γεωγραφικα) target group. Έχω ξαναπεί ότι πιστεύω ότι μια ταινία που ανήκει σε συγκεκριμένο genre, περιοχή, ή χρονική περίοδο, αυτομάτως περιορίζει την καλλιτεχνική (και διαχρονική) της αξία. Εκτός βέβαια αν ο σκηνοθέτης είναι σωστός μετρ (π.χ. βλ. Χίτσκοκ)!

    Θέλεις να πεις κάτι με την ταινία, τότε κάνε το με κομψό τρόπο, όχι φωναχτά: είναι σαν να σχεδιάζεις την ταινία ώστε να την κατανοήσει και ο απλός, καθημερινός άνθρωπος. Μην τα θέλουμε και όλα έτοιμα.

    Πάντως η ταινία μου άρεσε, αφού έβαλα και 5 !!!

    ReplyDelete
  4. Επίσις παρέλειψα 2 πράγματα:

    -είδα το "κατηγορώ" αλλά αυτό για μένα δεν είναι αρκετό.

    -επίσης δεν είπα ότι το φινάλε είναι ανούσιο. Ειπα ότι είναι ρουτίνα. Και πόσο φινάλε με το ίδιο στυλ σε slow-motion θα δούμε πια;

    ReplyDelete
  5. δεν είδα την ταινία ακόμα. και θα βγω λίγο εκτός θέματος, αλλά δεν μπορώ να μη σχολιάσω το γεγονός ότι η γέφυρες του μάντισον είναι καταπληκτική ταινία- και δεν το λέω αποκλειστικά για το λαβ στόρυ, και επειδή είμαι κοριτσάκι. απλώς πρόκειται για ένα κατα βάση απλοικό σενάριο που οι ερμηνείες του με ανατριχιάζουν ακόμα και σήμερα, μετά από τόσες φορές που την έχω δει. τι να πρωτοπω; καταρχάς ήμουν όντως κοριτσάκι όταν είδα την ταινία και κατάφερα να δω πως θα ήμουν στα 30-40 μου εγκλωβισμένη σε ένα γάμο. δεν ξέρω αν θεωρείς τη μέρυλ στριπ εμπορική ή όχι, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω δει κάποια καλύτερη ηθοποιό στο πανί. (και παρόλο που το λέει και η κυρία νίτσα στο μανάβικο, ότι η μέρυλ στριπ είναι καταπληκτική, και παρόλο που εμένα με εκνευρίζει να γίνεται κάποιος τόσο καθολικά αποδεκτός- με τη σκέψη ότι κάποιο λάκο έχει η φάβα για να αρέσει και στην κυρία νίτσα- δεν μπορώ παρά να την παραδεχτώ...)

    τέλος πάντων πολλά είπα. :) καληνύχτα!

    ReplyDelete
  6. Όχι, Flonsavardu, συμφωνώ μαζί σου ότι η Meryl Streep είναι πράγματι πολύ μεγάλη ηθοποιός (κι ας το λέει και η κα. Νίτσα στο μανάβικο!)

    Και συμφωνώ ότι οι Γέφυρες του Μάντισον είναι συγκλονιστική ταινία. Το πώς καταφέρνει ο Clint Eastwood να κρατήσει τις ισορροπίες, αποφεύγοντας το μελό, είναι αξιοθαύμαστο. Άσε που κάθε φορά που βλέπω την ταινία μου αρέσει και περισσότερο. Και η ερμηνεία του (αλλά κυρίως της Streep) είναι απλά κορυφαία. Άραγε θα μπορέσει να κάνει ξανά κάτι τόσο σημαντικό στην καριέρα του ως σκηνοθέτης;

    ReplyDelete
  7. Έλα ρε Dynx... Καταλαβαίνω να θάβεις το SLUMDOG (από τις ταινίες που έχουν αποκλειστικά και μόνο φίλους κι εχθρούς, ανήκοντας εγώ φανατικά στην πρώτη κατηγορία), αλλά κι αυτό εδώ;;; Νομίζω είναι η μόνη ταινία της φετινής χρονιάς που μπορεί με χαρακτηριστική ευκολία να μιλήσει σε όλους, τόσο από άποψη θεματικής (το σενάριο με τις συμμορίες αποτελεί γενικότερα προβληματισμό για τη νεολαία του σήμερα) όσο και από άποψη ευαισθησίας και συναισθημάτων (ή μήπως είμαι ο μόνος που έκλαψα με το τραγουδι του Τζέιμς Κάλιουμ στο τέλος;;).

    Τέλος πάντων, άποψη όλα είναι, αλλά 5/10 για μια τέτοια ταινία δε μου πολυκάθεται.

    ReplyDelete
  8. @costello
    Μα δεν θάβω το Gran Torino, μου άρεσε εξ ου και το 5/11. Τη διαφοροποιεί από τις περισσότερες ταινιες του Hollywood επειδή έχει καλή ερμηνεία από τον πρωταγωνιστή. Αλλά ως εκεί. Είχε και αυτό το "εφετζίδικο" φινάλε από την άλλη... Ναι με συγκίνησε, αλλά πάει πέρασε η συγκίνηση κράτησε ίσως όσο και η ταινία. Είναι αυτό αρκετό για να πούμε μια ταινία πολύ καλή;

    ReplyDelete
  9. Το 5/11 είναι η βάση της βαθμολογίας, προσωπικά το θεωρώ λίγο αυστηρό. Εκτός αν έχεις κάπως διαφορετική κλίμακα αξιολόγησης στις βαθμολογήσεις, οπότε θα ήθελα να μου την εξηγήσεις, σε εμένα πάει κάπως έτσι:

    10-αριστούργημα, μεγιστοτεράστιο
    9-εξαιρετικό
    8-πολύ καλό
    7-αρκετά καλό
    6-απλά καλό
    5-έτσι κι έτσι
    4-βλέπεται
    3-μετριότητα
    2-ανεκδιήγητο
    1-άθλιο
    0-τρισάθλιο

    Δεν είναι μόνο η συγκίνηση που περνάει μέσα από το φιλμ, αλλά και το κοινωνικό μήνυμα που ανέφερα στο προηγούμενο μήνυμά μου και νομίζω κρατάει μαζί με τη συγκίνηση. Και τέλος πάντων, είναι από τις φετινές ταινίς που με έκαναν να τη σκεφτώ μετά το τέλος τους (θα μου πεις, μα δεν είναι thought provoking για να γίνει κάτι τέτοιο, δεν πειράζει, ως ιδιόμορφος χαρακτήρας από κάτι τέτοιο θα σκεφτώ, όπως τις προάλλες σκεφτόμουνα επί μια εβδομάδα το AMERICAN BEAUTY και το THE SEVENTH SEAL).

    ReplyDelete
  10. @costello
    Ευχαριστώ για το σχόλιο. Βαθμολογώ τις ταινίες με βάση την καλλιτεχνική αξία που έχουν.

    Η κλίμακα της βαθμολογίας μου δεν έχει τόσο fixed χαρακτηρισμούς και δεν σταματάει στο 0 (αν δεις έχω βάλει και βαθμολογία στην αρνητική κλίμακα). Απλά αποφεύγω να κάνω κριτική σε ταινίες κάτω του 0.

    Την κλίμακα την ερμηνεύω κάπως έτσι:

    0 - Δεν έχει λόγω ύπαρξης
    1 - Όπως και 0, απλά κάποια θετικά τεχνικά στοιχεία (π.χ. οι ηθοποιοί μπορούν και παίζουν καλά)
    2 - Λίγο πιο προσεγμένη από το 1
    3 - Σχεδόν καλή
    4 - ΟΚ / Μέτρια
    5 - Καλή ταινία
    6-7 Αρκετα καλή ταινία
    8 Εξαιρετική
    9 Αριστούργημα
    10 Αριστούργημα, σχεδόν άρτιο από κάθε άποψη

    11 Του Θεού: Η ταινία που κάνει την υπέρβαση και αγγίζει πλέον όχι την ανθρώπινη σφαίρα, αλλά την πνευματική. Υπερβατική, με άλλα λόγια.

    ReplyDelete