Κάνες 2009: Υποψηφιότητες

Πριν μόλις λίγες μέρες ανακοινώθηκαν στην επίσημη ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Κανών οι υποψήφιες ταινίες για τον Χρυσό Φοίνικα. Το Φεστιβάλ θα διαρκέσει από 13-24 Μαΐου και νομίζω ότι είχα αρκετό καιρό να δω τόσο σπουδαίους σκηνοθέτες μαζί. Από τις υποψήφιες ταινίες (μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη λίστα εδώ) ξεχωρίζω τις ακόλουθες.

Pedro Almodovar -  Los Abrazos Rotos (trailer)
Με πρωταγωνίστρια την Penelope Cruz, ο Almodovar γυρίζει μία ερωτική ταινία στο στυλ των αμερικάνικων ταινιών των 50s. Η ταινία έχει ήδη κάνει πρεμιέρα στην Ισπανία.

Jane Campion - Bright Star (οfficial website)
Μετά το ατυχές In the Cut, η σκηνοθέτιδα επιστρέφει στις ταινίες περιόδου και διηγείται τον έρωτα ανάμεσα στον ποιητή John Keats και την Fanny Brawne.

Michael Haneke - Das Weisse Band
Με το Cache πήρε το βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάνες το 1995, και δεδομένου ότι πρόεδρος της κριτικής επιτροπής φέτος είναι η Isabelle Huppert, ίσως να είναι επιτέλους η σειρά του και για τον Χρυσό Φοίνικα. Πρόκειται για μια ταινία για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα. "Οι βάναυσες τιμωρίες μαθητών σε υπαίθριο σχολείο στη βόρεια Γερμανία το 1913" είναι η σύνοψη που μας δίνει το imdb για το σενάριο της ταινίας.

Ang Lee - Taking Woodstock (trailer )
Κωμωδία αυτή τη φορά, από τον σκηνοθέτη-χαμαιλέοντα που με κάθε ταινία του φαίνεται να αλλάζει στυλ. Αυτή τη φορά η ταινία του αναφέρεται στο περίφημο φεστιβάλ.

Quentin Tarantino - Inglourious Basterds (trailer )
Με αυτόν τον επιτηδευμένα λανθασμένο τίτλο συναγωνίζεται η τελευταία ταινία του Tarantino. Όπου κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, μια ομάδα Εβραίων αποφασίζει να εκδικηθεί βίαια τους Ναζί. Με πρωταγωνιστή τον Brad Pitt.

Lars Von Trier - Antichrist (trailer)
Ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει προβλήματα στη σχέση του αποδρά στο εξοχικό τους στο δάσος για να αναθεωρήσει τη σχέση τους... Με τον Willem Dafoe στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Και μερικά σχόλια...

Χαίρομαι κάθε φορά να βλέπω ταινία του Almodovar -- ειδικά σε αυτή την περίπτωση οι απαιτήσεις μου είναι υψηλές, αφού αρχικές κριτικές κάνουν λόγο για ομοιότητα της τελευταίας του ταινίας με το Όλα για τη Μητέρα Μου. Δεν λέω, καλές ήταν και οι μετέπειτα ταινίες του σκηνοθέτη, απλά ένιωθα πως δεν απογειωνόντουσαν.

Για την Jane Campion. Δεν μου άρεσε (ούτε στην πλειοψηφία των κριτικών) το In the Cut. Πρόκειται για τις σημαντικότερες όμως γυναίκες στον χώρο και οι ταινίες εποχής είναι το ατού της (υπενθυμίζω τα Μαθήματα Πιάνου και το Πορτραίτο μιας Κυρίας). Υποκειμενικά τώρα, έχω και μία αδυναμία στη συγκεκριμένη σκηνοθέτιδα και το στυλιζαρισμένο κινηματογραφικό της σύμπαν.

Για τον Haneke τώρα τι να πω, κάθε ταινία του και ένα αριστούργημα (με εξαίρεση το Funny Games που δεν μπορώ να το πάρω στα σοβαρά). Ίσως ο πιο σημαντικός σκηνοθέτης στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή και σίγουρα μία προσωπικότητα που θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου ως ογκόλιθος. Πολύ πιθανό αυτή τη φορά να πάρει το Χρυσό Φοίνικα αφού σχεδόν πάντα είναι στο "τσακ". Και όπως είπα είναι και το πλεονέκτημα της Huppert ως προέδρου της επιτροπής (υπενθυμίζω ότι η Ηuppert έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με Haneke αφού πρωταγωνίστησε και στη Δασκάλα του Πιάνου και στο Η Ώρα του Λύκου, έχοντας μάλιστα βραβευτεί για την ερμηνεία της στο πρώτο).

Για τον Ang Lee δεν ξέρω τι να πω. Είναι ο σκηνοθέτης που έχει κάνει τόσο διαφορετικές ταινίες μεταξύ τους (Sense and Sensibility, Hulk, Brokeback Mountain, Crouching Tiger Hidden Dragon, Lust Caution...) που πραγματικά δεν ξέρεις ποτέ τι να περιμένεις. Αποκλείεται να είναι άσχημη η νέα του ταινία (αφού οι προηγούμενες δουλειές τους ήταν πάρα πολύ καλές), απλά το θέμα με ξενίζει κάπως.. Θα δούμε...

Ο Tarantino δεν συγκαταλέγεται στους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Είναι διασκεδαστικές οι ταινίες του (αν μπορείς να αποκαλέσεις διασκεδαστική τη βία), άλλα ως εκεί. Παραδέχομαι ωστόσο ότι ορισμένες δουλειές του περιέχουν δείγματα μιας συναισθηματικής ωρίμανσης (Pulp Fiction, Jackie Brown). Ριψοκίνδυνο το θέμα που διαλέγει, οπότε επιφυλάσσομαι. Αν και εν τέλει μάλλον θα αρέσει στο κοινό, άλλωστε ο ίδιος έχει τεράστιο fan club.

Τέλος για τον Lars von Trier, περιμένω με ανυπομονησία. Δεν μπορώ να πω ότι κάποια ταινία του με άφησε με ανοιχτό το στόμα -- μάλιστα μερικές τις βρήκα ενοχλητικές, βλ. Dancer in the Dark και Dogville (η τελευταία για το δογματικό φινάλε, κατά τα άλλα τη βρίσκω αριστουργηματική). Ωστόσο θαυμάζω την τόλμη του και περιμένω από αυτόν ένα πραγματικό αριστούργημα.

 

Αυτά τα λίγα. Σε λιγότερο από ένα μήνα θα ξέρουμε και τα αποτελέσματα. Πάντως το σίγουρο είναι ότι η χειμερινή κινηματογραφική σεζόν στην Ελλάδα θα έχει ιδιαίτερο ενδαφέρον με ταινίες τέτοιου επιπέδου.

Vicky Cristina Barcelona

Τίτλος: Vicky Cristina Barcelona

Σκηνοθέτης: Woody Allen

Παραγωγή: 2008

To Vicky Cristina Barcelona είναι μία ταινία που βλέπεται ευχάριστα. Είναι ανάλαφρη, πολύχρωμη, με ωραία φωτογραφία και ωραίες πρωταγωνίστριες. Ανήκει στην τελευταία -ανισόρροπη κατ' εμέ- περίοδο του Woody Allen που ξεκίνησε με το Match Point.

Τον εξοικειωμένο θεατή τον περιμένει ένα μικρό σοκ: ο σκηνοθέτης έχει βαλθεί να μας αφηγείται όχι μόνο το τι συμβαίνει στην οθόνη, αλλά να μας αναλύει και την προσωπικότητα των δύο πρωταγωνιστών. Έτσι, από την αρχή της ταινίας μαθαίνουμε ότι η Vicky (Rebecca Hall) είναι πιο λογική και ξέρει να χειρίζεται με πυγμή τα συναισθήματά της, ενώ η Cristina (Scarlett Johansson) είναι μια αθεράπευτα ρομαντική, συναισθηματικά αυθόρμητη γυναίκα. Σίγουρα θα ήταν προτιμότερο αυτό να μην μας το έλεγε από την αρχή ο σκηνοθέτης, αφού ένας θεατής με μέσο ΙQ μπορεί να το καταλάβει σταδιακά κατά τη διάρκεια της ταινίας. Όμως φαίνεται ότι, με το να αρχίσει την αφήγηση ο ίδιος ο Woody Αllen, μας προδιαθέτει να μην πάρουμε την ταινία ως ένα σοβαρό ψυχογράφημα, αλλά ως πιο light entertainment. Έτσι η αφήγηση του σκηνοθέτη αποκτά κάποια βάση, ωστόσο να τονίσω (όπως διάβασα και σε απάντηση μιας κριτικής στον ξένο Τύπο) ότι η αφήγηση είναι περιττή, πολλές φορές με τον σκηνοθέτη να μας λέει ότι, π.χ. η Vicky και η Cristina περπατάνε μαζί χαζεύοντας τα αξιοθέατα στη Βαρκελώνη, ενώ και μόνοι μας εκείνη τη στιγμή μπορούμε να το δούμε ξεκάθαρα στην οθόνη ότι όντως περπατάνε μαζί χαζεύοντας τα αξιοθέατα στη Βαρκελώνη...

Η πανέμορφη Scarlett Johansson κινείται στον χώρο με χάρη και κάνει χαριτωμένες γκριμάτσες, σε έναν ρόλο που δεν την διαφοροποιεί ερμηνευτικά από το Match Point. Η Rebecca Hall ίσως έχει μία λίγο πιο αξιόλογη ερμηνεία, αλλά κι αυτή περιορίζεται σε λίγες, συγκεκριμένες κινήσεις για να μας δείξει τον διστακτικό χαρακτήρα της. Γενικά το τρίο Javier Bardem, Johansson και Hall φαίνεται απλά να υπάρχει μπροστά από τον φακό, αφού μάλλον τον στυλ της ταινίας δεν είναι για πολλά-πολλά, όσον αφορά τις ερμηνείες. Τη διαφορά, ωστόσο, κάνει η Penelope Cruz (πραγματικά εκθαμβωτική) με τις συνεχείς αλλαγές στη διάθεση και το ταμπεραμέντο της να είναι αρκετά πειστικές. Τώρα για το αν άξιζε το όσκαρ ένας τόσο μικρός ρόλος (έστω κι ας ήταν Β' ερμηνείας) αμφιβάλλω. Οι τρεις πρωταγωνίστριες βέβαια είναι η Vicky, η Cristina και η Βαρκελώνη (εξ ου και ο τίτλος), αλλά και οι τρεις μας δίνουν κάπως επίπεδες ερμηνείες (μέρος του Όλα για τη Μητέρα Μου του Almodovar είναι γυρισμένο στην Βαρκελώνη, χωρίς ο σκηνοθέτης να δείχνει το παραμικρό αξιοθέατο, ωστόσο το κλίμα, η κουλτούρα, η ατμόσφαιρα της πόλης αποτυπώνονται πιο έντονα στο μυαλό του θεατή).

Οι παλαιότερες ταινίες του Woody Allen γινόντουσαν με σκοπό να καυτηριάσουν και να παρουσιάσουν με κωμικοτραγικό τρόπο υπαρξιακά ζητήματα ή θέματα ανθρωπίνων σχέσεων. Θα έβαζα τις πρώιμες ταινίες, Sleeper, Love and Death, Take the Money and Run, στη σουρεαλιστά κωμική περίοδο του (η αγαπημένη μου), όπου τα πάντα επιτρέπονταν. Μετά η σκηνοθεσία του έγινε λίγο πιο ώριμη, το χιούμορ πιο σαρκαστικό, κι έκανε τις καλύτερες του ταινίες όπως το Annie Hall και το Manhattan. Κι έπειτα ακολούθησαν ταινίες, ίσως όχι στο ίδιο επίπεδο, αλλά εξίσου αστείες, μέχρι περίπου το Small Time Crooks (2000). Από εκεί και πέρα το στυλ του με κάθε του ταινία φαίνεται να διαφοροποιείται, μέχρι που αλλάζει ριζικά με το Match Point. Από εκεί κι έπειτα ο Woody Allen φαίνεται να έχει χάσει κάπως τον προσανατολισμό του και θα έπρεπε να σκεφτεί ποιον σκοπό εξυπηρετούν οι ταινίες τους: αν θέλει κάτι να μας πει, τότε η τελευταία του ταινία δεν καταλήγει κάπου. Αν θέλει απλά να μας διασκεδάσει, τότε που είναι το χιούμορ που είναι τόσο αυθόρμητο και διάχυτο στις παλαιότερες ταινίες του; Από τη μία λοιπόν, ο Woody Allen έχει υιοθετήσει ένα πιο σοβαρό στυλ, από την άλλη μας ξεκαθαρίζει με την προσέγγιση του ότι δεν πρόκειται για σοβαρή ταινία... Μερικοί κριτικοί ένιωσαν αμήχανα με το Match Point, και ομολογώ ότι την ίδια αμηχανία νιώθω και με το Vicky Cristina Barcelona.

Προσωπική αξιολόγηση: 4 / 11