Κάννες 2009: Συγχαρητήρια στον Μ. Χάνεκε!

Ο Μίκαελ Χάνεκε μεγάλος νικητής, με τον Χρυσό Φοίνικα.

Το φετινό Φεστιβάλ Καννών χαρακτηρίστηκε ως η επιστροφή του καλού σινεμά, αφού χρόνια τώρα είχαν να συγκεντρωθούν τόσο σπουδαίοι auters σε έναν διαγωνισμό. Μεγάλος νικητής ο Michael Haneke που με την ταινία του Das Weisse Band (Η Λευκή Κορδέλα) κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα. Πέρα από την υψηλή ποιότητα των διαγωνιζόμενων ταινιών όμως, το φεστιβάλ συζητήθηκε αρκετά και για την προκλητικότητα τους.

Και ποιος πιο προκλητικός από τον Λαρς φον Τριερ; Η ταινία του Αντίχριστος σόκαρε κοινό και κριτικούς και αντιμετωπίστηκε κατά τη διάρκεια της προβολής της με γιουχαΐσματα, σφυρίγματα, φωνές και 4 λιποθυμίες. Και σαν μην έφτανε αυτό, η αφιέρωση της ταινίας στον Ταρκόφσκι φαίνεται ότι εξόργισε ακόμα περισσότερο τους κριτικούς. Πάντως η ταινία κατάφερε να «κερδίσει» ένα αντί-βραβείο: Το Ecumenical Prize δίνεται κάθε χρόνο σε ταινίες που προωθούν ανθρωπιστικές και πνευματικές αξίες. Ωστόσο, ο πρόεδρος της οικουμενικής επιτροπής φέτος αποφάσισε να κατηγορήσει την ταινία του Τριέρ λέγοντας, «Δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί μετά από αυτό που προκαλεί αυτή η ταινία…Είναι η πιο ‘μισογυνιστική’ ταινία, από τον αυτοαποκαλούμενο μεγαλύτερο σκηνοθέτη του κόσμου». (Ο ίδιος ο Λαρς φον Τρίερ πρόσφατα δήλωσε ότι δεν θα μπει στη διαδικασία να δικαιολογήσει την ταινία του, επειδή είναι ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης στον κόσμο!!!) Πάντως η ταινία έφυγε με το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για την Charlotte Gainsbourg.

Εικόνα από τον Αντίχριστο του Λαρς φον Τριέρ.

Άλλη ταινία που προκάλεσε αντιδράσεις στους κριτικούς ήταν το Inglourious Basterds του Tarantino. Η ταινία πήρε από καλές μέχρι πολύ κακές κριτικές, με τον Peter Bradshaw της Guardian να το χαρακτηρίζει ως απίστευτα βαρετό και χωρίς νόημα, ενώ για τον Brad Pitt που πρωταγωνιστεί στην ταινία, μίλησε για την χειρότερη ερμηνεία του μέχρι σήμερα. O συμπρωταγωνιστής του όμως, ο Αυστριακός Christoph Waltz κατάφερε να αποσπάσει το βραβείο ανδρικής ερμηνείας. Μετά τις κριτικές της ταινίας, ο Ταραντίνο δεν παρευρέθηκε στην τελετή απονομής.

Αίσθηση έκανε η ταινία του Jacques Audiard's Un Prophète η οποία πήρε πολύ καλές κριτικές από παντού γι αυτό και πολύ τη θεώρησαν το φαβορί για τον Χρυσό Φοίνικα, αν και τελικά έφυγε με το Μεγάλο Βραβείο.

Έκπληξη ήταν το βραβείο σκηνοθεσίας στον Brillante Mendoza για την ταινία Kinatay, ενώ αισθητή ήταν η αποτυχία της ταινίας Bright Star της Jane Campion (Μαθήματα Πιάνου) να πάρει κάποιο βραβείο. Παρόμοια, χλιαρή μεταχείριση από την επιτροπή έτυχε και η νέα ταινία του Almodovar. Με αποδοκιμασία από τον Τύπο αντιμετωπίστηκε η βράβευση με το Βραβείο Επιτροπής του Thirst του Park Chan-Wook (Old Boy) και του Fish Tank της Andrea Arnold.

Επίσης, να αναφέρουμε την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, Κυνόδοντας, που κατάφερε να αποσπάσει το βραβείο καλύτερης ταινίας στην κατηγορία Un Certain Regard (Ένα Κάποιο Βλέμμα)!

Εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι πολλοί κριτικοί και δημοσιογράφοι έμειναν έκπληκτοι με την βράβευση του Χάνεκε με τον Χρυσό Φοίνικα, αφού δεν περίμεναν να κερδίσει το πρώτο βραβείο. Έχω ήδη αναφέρει ότι είχα προβλέψει την νίκη του Χάνεκε, και αυτό δεν ήταν δύσκολη υπόθεση: για κάποιον που παρακολουθεί τις βραβεύσεις του φεστιβάλ κάθε χρόνο, μπορεί εύκολα να διακρίνει συγκεκριμένες τακτικές που ακολουθεί η επιτροπή. Υπάρχουν κάποια μεγάλα ονόματα στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο που παίρνουν μέρος στον διαγωνισμό συχνά με σκοπό να αποσπάσουν το πρώτο βραβείο, και κάποια στιγμή θα το πετύχουν. Πόσο μάλλον όταν αυτοί οι σκηνοθέτες έχουν φτάσει τόσο κοντά στην πηγή, σε προηγούμενα φεστιβάλ, κερδίζοντας είτε το Μεγάλο Βραβείο ή το Βραβείο της Επιτροπής ή το FIPRESCI (και μια και το έφερε ο λόγος, ο Haneke απέσπασε και το FIPRESCI φέτος). Ενδεικτικά να αναφέρω τον Αγγελόπουλο, τον Κουστουρίτσα, τον Λαρς φον Τριέρ και τώρα η σειρά του Χάνεκε. Σκηνοθέτες που κερδίζοντας ένα από τα μεγάλα βραβεία, ήταν ένα βήμα πριν τον Χρυσό Φοίνικα (ο οποίος θα ακολουθούσε με την επόμενή τους ταινία). Χωρίς να θέλω να αφήσω να εννοηθεί ότι ο Χάνεκε δεν άξιζε το βραβείο. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές και προσωπικά δεν έχω κρύψει ποτέ ότι για μένα είναι ο σημαντικότερος εν ζωή σκηνοθέτης. Συγχαρητήρια λοιπόν στον Michael Haneke και σε ένα Φεστιβάλ που ειδικά φέτος είχε πολλές ποιοτικές ταινίες να αναδείξει.

Δείγμα της άψογης φωτογραφίας που υπόσχεται η νικήτρια ταινία του Χάνεκε.